Deze week door Jan Spier:

Heb jij dat ook wel eens: zo’n mooi moment met de ander, waarbij je voelt dat je werkelijk op hartsniveau iets met elkaar deelt. Je wordt geraakt. Ik overdacht waardoor deze momenten kunnen ontstaan. Ze ontstaan soms spontaan, maar wat ligt er nu aan ten grondslag? Ik kom er steeds meer achter dat oprecht luisteren een voorwaarde is voor een mooi en verdiepend gesprek, voor wederzijds begrip en vertrouwen.

Luisteren kent vele vormen, maar is van essentieel belang voor een goed gesprek, voor harmonie en vriendschap. Hoe komt het dan toch dat er zo slecht geluisterd wordt.

Het valt op dat mensen vaak moeite hebben om naar elkaar te luisteren. En met luisteren bedoel ik niet alleen het waarnemen van geluid dat uit de mond van een ander komt, want dat doen we allemaal. Met luisteren bedoel ik zonder enig oordeel en met een oprechte intentie proberen vast te leggen wat de ander je probeert te vertellen.

Luisteren gaat niet vanzelf. Spreken doen we met een snelheid van 125 tot 175 woorden per minuut. Maar luisteren kunnen we tot een snelheid van 450 woorden per minuut. En denken doen we nog veel sneller. Meestal luisteren we vanuit een reactiestand: we zijn al bezig ons antwoord, onze reactie te formuleren, nog voordat de ander is uitgesproken.

Luisteren vanuit eigen oordelingsvermogen en reageren vanuit eigen oordeel noemen we ook wel autobiografisch communiceren. Bij autobiografisch luisteren zijn we altijd aan het oordelen: wij zijn het eens of oneens en als we dit analyseren dan stellen we dikwijls vragen vanuit ons eigen referentiekader. We luisteren, reageren en adviseren altijd vanuit ons eigen denkpatroon en ons eigen (voor)oordeel. Het heeft niets met die ander te maken maar alles met onszelf en vanuit onszelf.

Voor een goed samenzijn is het gesprek noodzakelijk. Een voorwaarde hiervoor is de bereidheid je gedachten met de ander te delen, zonder die op te dringen. Wie een goede gesprekspartner wil zijn moet zich trainen in het luisteren. We zijn dikwijls zo sterk met ons eigen leven bezig, dat we het moeilijk vinden ons te concentreren op het luisteren naar de ander. We kunnen de ander echter  alleen maar leren kennen, als we naar hem luisteren en ons in zijn situatie verplaatsen.
Waar het goede gesprek gaande blijft ontstaat vriendschap, verdiept zich de verhouding.

Actief luisteren betekent ook de juiste dingen terugzeggen. Onderzoeker Graham Bodie liet 342 tweetallen met elkaar praten over emotioneel geladen onderwerpen. Non-verbale signalen, zoals knikken en oogcontact maken, bleken belangrijk voor een goed gesprek. Maar verbale signalen, zoals het stellen van open vragen en het samenvatten van wat de verteller zegt in eigen woorden, bleken drie keer zo belangrijk.
De werkelijke grond van het luisteren is dat men een blik mag werpen in het innerlijk van de ander en zo kan meebeleven wat hem of haar ten diepste bezighoudt. Dan kan echte vriendschap ontstaan. En vriendschap is een geschenk van God. Zonder het bestaan hiervan zouden de menselijke verhoudingen verarmen.

Heer,  vergeef ons als het ons ontbrak aan een luisterend oor en een luisterend hart doordat we teveel met ons zelf bezig waren. Geef dat het echte gesprek gaande blijft waardoor de verhouding tussen mensen verdiept.

Een goede week gewenst onder de zegen van de Heer.

Jan Spier