Een aantal weken geleden schreef ik in mijn blog “Wanneer jij of u eens ‘gastschrijver’ wil zijn, meld je dan even bij mij”. Welnu, ik ontving al een mooie blog die ik vanmorgen wil plaatsen. De blog is persoonlijk, humoristisch en raakt aan geloven. Hij is geschreven door Jan Spier senior. Ik wens u veel leesplezier.

Ik deed als agent in 1960 nog maar kort dienst aan de politiepost Tolsteegbrug, toen een  harmonium een middel mocht zijn bij de beslechting van een echtelijke twist tussen een bejaard echtpaar. Een aanwezige dochter vertelde, dat zij ten einde raad de politie gebeld had. Haar bejaarde ouders hadden de laatste tijd heel vaak ruzie, maar ditmaal was het wel erg uit de hand gelopen. Haar vader had zelfs met een wandelstok een paar meppen uitgedeeld aan haar moeder.

Toen ik in de woning kwam ging het schelden over en weer gewoon door. Af en toe hief opa dreigend de wandelstok in de richting van zijn vrouw. Wat ik ook probeerde, als jong agent met nauwelijks ervaring, slaagde ik er niet in tussenbeide te komen. Het was ook de tijd, dat de dominee, de pastoor, de huisarts of de politie werd ingeschakeld bij zulk soort toestanden. Thans staat een leger van hulpverleners mensen ter zijde die vaak afzonderlijk van elkaar werken.

Wat nu…. ? In de huiskamer zag ik een harmonium staan.

Nu maak ik even een zijsprongetje voor diegenen die vermoedelijk niet weten wat een harmonium is en er niet mee opgroeiden. Als kind was ik thuis vertrouwd met de aanwezigheid van een dergelijk instrument, dat eigenlijk in veel gereformeerde gezinnen aanwezig was, ter vervanging van het kerkorgel. Een harmonium, een zogenaamd traporgel werd in christelijke kring ook wel een psalmenpomp genoemd. In veel gezinnen werden dan vaak liederen gezongen van Johannes de Heer. Soms kwam er ook een aantal dames van de zangvereniging bij ons thuis en dan moest ik als knaap van een jaar of 12 bij voorkeur het lied de Heilige Stad spelen, terwijl de dames luidkeels mee zongen. Ik weet nog goed, dat ik dat als kind verschrikkelijk vond, vooral omdat één der dames zeer luid zong en sterk naar eau de cologne rook.

Gebruikelijk was ook, dat je al als kind vanaf de leeftijd van vier jaar des zondags met je ouders en zussen 2 maal ter kerke moest. Een dienst duurde soms bijna 2 uur, voorwaar een hele zit voor een kind van die leeftijd. Om je stil te houden werden je dan twee King pepermunten toebedeeld. Maar zo klein als ik was kon ik aandachtig luisteren naar de klanken van zo’n machtig orgel. Later, toen ik negen jaar oud was oordeelden mijn ouders het voor mij nuttig, dat ik orgelles zou krijgen van de organist van de Tuindorpkerk, dhr. Ras, onder wiens leiding ik op de woensdagmiddag, als mijn vriendjes buiten speelden, de verplichte toonladders en vingerzettingen oefende op ons harmonium.

De toen opgedane kennis kwam mij en de mij bescheiden geschonken gaven nu van pas toen ik in de huiskamer van het echtpaar een dergelijk instrument zag staan. Zonder daarvoor toestemming te vragen, ik kreeg toch geen speld tussen het mopperende echtpaar, nam ik op de orgelkruk plaats, opende de klep en speelde de Psalm “Gedenk niet meer aan ’t kwaad dat wij bedreven.” Achterom kijkend zag ik, dat het echtpaar inmiddels de ruzie had gestaakt. Vervolgens speelde uit Psalm 42 “Maar de Heer zal uitkomst geven.” Toen dat vers met naspel weerklonken had waren de echtelieden elkander schreiend in de armen gezonken.

Onder tranen kreeg ik te horen, dat het minstens 25 jaar geleden was, dat er iemand op hun harmonium gespeeld had. Tenslotte kon ik bij de familie niet meer stuk, toen ik na het spelen van: “Dankt, dankt nu aller God, met blijde feestgezangen,” de stof van jaren uit de tongen van het harmonium had gespeeld en voldaan het pand verliet.

Weer in het bureau  aangeland om rapport uit te brengen, trof ik een wachtcommandant, die mijn ingrijpen in het echtelijk drama slechts met een schouderophalen afdeed. De vraag of mijn orgelspel bij deze bejaarde mensjes op hun verdere levensweg nog enige zegen mocht hebben, kan ik helaas niet meer beantwoorden.

Jan Spier senior