Ik heb het altijd al wel gedacht. Een kat luistert naar zijn naam. Vaak heb ik het geprobeerd en inderdaad wanneer ik haar naam noem dan spitst ze haar oren, kijkt op en knijpt voorzichtig haar ogen een beetje toe. Nu las ik in de krant dat wetenschappers uit Tokio eindelijk het bewijs in handen hebben: een kat luistert naar zijn naam! Volgens diezelfde wetenschappers is dit het bewijs dat katten meer naar mensen zijn toegegroeid. Nu vind ik het niet zo bijster interessant en bovendien had ik al mijn eigen ‘bewijzen’ gevonden. Wat me wel opvalt is dat katten de laatste tijd veel ‘in het nieuws’ zijn. De ‘levensstijl’ van een huiskat heeft ons iets te zeggen, soms zelfs te leren. In het aardige boekje ‘levenslessen van een kat’ staat bijvoorbeeld dat een kat ons leert dat goede hygiëne belangrijk is en ze laat ons zien dat een relax leven met voldoende rustmomenten goed is. En wanneer je ’s morgens de kat die langs je blote benen draait en om aandacht vraagt, goed kan verdragen, ben je redelijk ontspannen en met het goede been uit bed gestapt. Katten kunnen evenals mensen heel verschillend zijn. Wij hebben er een die het liefst overal opklimt en de meest gewaagde capriolen uithaalt. Haar zus is minder actief. Zij kijkt bewust televisie en verstopt zich graag op de meest onverwachte plekken in huis of in de tuin. Ze is dan ook een stuk gezetter en heel gezellig.

Onlangs zag ik bij Ivo Niehe een interview met John Bercow. Hij is de voorzitter van het Britse Lagerhuis en wordt ook wel mister Speaker genoemd. Bercow is een ster in het terugbrengen van de rust in de rumoerige vergaderingen van het Lagerhuis. Hij is vooral bekend geworden door het veelvuldig roepen ‘order, order, ordéér’. Zo probeert hij dan de geachte afgevaardigden uit de verschillende districten en hertogdommen tot de orde te roepen. Blijkbaar luisteren deze mensen niet naar hun eigen naam want door de Speaker worden ze steevast ‘geachte afgevaardigde’ genoemd. Bercow kan ook prachtige volzinnen produceren die, hoe fel de strijd over de Brexit ook is, altijd uitpuilen van hoffelijkheid. Ivo Niehe, nooit te beroerd om zelf volop in beeld te zijn, had een gesprek met mister Speaker en vroeg hem naar de naam van zijn kat. Natuurlijk was Niehe op de hoogte en wilde graag dat de voorzitter zijn kat zou roepen. De naam van zijn kat luidt: Order. Het viel me op dat de leden van het Lagerhuis uiteindelijk beter naar hem luisteren dan dat de kat gehoor gaf aan zijn geroep of het moet komen omdat Ivo Niehe erbij was. Katten voelen veel aan en hebben alles in de smiezen. Want de volgende uitspraak geldt ook vandaag: een hond heeft een baasje en een kat heeft personeel. En zo is het maar net. Ik kijk één van onze katten nog maar eens indringend aan en zeg ‘eten?’ Ze miauwt. Dit woord kent ze natuurlijk ook maar al te best. Als je het maar vaak genoeg herhaalt en met liefde uitspreekt. Als dank krijgt ze een paar brokjes.

Gisterenavond keken we naar de tweede aflevering van de VPRO-reisserie ‘Moja Polska’. De Nederlands-Poolse journalist Dore van Duivenbode gaat terug naar haar familiehuis in Oświęcim: Auschwitz. Haar familie is gestorven. Het huis wordt verkocht en de jonge Nederlands-Poolse vrouw Dore begint aan een rondreis door wat eens haar vaderland was. Het is een indrukwekkend verslag en leerzaam. Wat weet ik eigenlijk van Polen? Ja, dat in de oerbossen van Polen, dit land bestaat voor een derde uit bos, grote groepen Joden zich hadden verstopt tijdens de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog. En over Auschwitz heb ik in het verleden veel gelezen. Maar rondom dit oord der verschrikking woonden ook gewone mensen met familietradities en verlangen naar vrede en veiligheid. Verder weet ik dat momenteel een kwart miljoen Polen in Nederland werkzaam is. Polen leek een westers land te gaan worden. Ze werd lid van de Europese Unie. Nu valt er een andere tendens te ontdekken. De laatste jaren marcheren conservatief-nationalistische jongeren door de straten en scanderen ‘God, Eer en Vaderland!’ De rechtse, streng katholieke, PiS-regering krijgt steeds meer greep op het openbare leven. Het land trekt zich terug, ten koste van andersdenkenden. Er is nu veel kritiek op het Westen en met name op het toelaten van vluchtelingen uit moslimlanden. Wat me verontrust is dat extreem rechtse groeperingen in Europa de krachten willen bundelen. De tijd lijkt rijp te zijn voor een groot blok vol met rechts-extremistisch gedachtengoed. Dit wordt dan vooral gevoed door partijen uit onder andere Italië, Hongarije, Oostenrijk en Polen. Moja Polska geeft een goed beeld van de achtergronden van deze ontwikkeling.

Ik sluit graag af met een woord uit het dagboek ‘Bid, luister, leef. Dichter bij God’.

Kom kleine mens,

laat je beslommeringen even voor wat ze zijn,

verberg je een moment voor je rumoerige gedachten.

Leg je zware zorgen aan de kant en zet je vermoeiende taken opzij.

Zeg nu, heel mijn hart, zeg nu tot God:

‘Ik zoek Uw gelaat, 

naar Uw gelaat, Heer, ben ik op zoek’. 

Heb een goede week onder de zegen van de Heer.

ds. Wouter