Noodpreek

Ik heb het ook wel eens gedaan: een ouderling van dienst de stuipen op het lijf gejaagd door op het laatste moment een consistorie van een kerk waar ik verwacht werd binnen te wandelen. Sommigen hebben het angstzweet dan al dik op het voorhoofd staan. Het gaat nu overigens wat beter en ben meestal ruim op tijd aanwezig. Maar er is een tijd geweest… Nu kijk ik eerst even op Google-maps om de reistijd in te schatten en dan op tijd vertrekken dan komt het allemaal goed. Maar goed, wanneer een predikant niet komt opdagen omdat hij of zij is vergeten dat de rest van Europa op de nieuwe tijd is overgegaan, dan moet er toch wat geregeld worden. Het kan ook zijn dat een predikant door ziekte op het laatste moment afzegt. De meeste kerken hebben hier wel over nagedacht. Zo kan het zijn dat in de kerkenraadskamer of in het vestzakje van de eerste preeklezer een complete dienst zit, weliswaar zonder orgelspel en zonder gemeente. Voor zo’n dienst zijn verschillende bronnen mogelijk. Of de plaatselijke predikant heeft iets opgesteld wat de preeklezer kan gebruiken, de preeklezer zoekt van te voren zelf iets uit of maakt gebruik van de onuitputtelijke bronnen van Preekschrift of het wat oudere Menigerlei Genade. Voor elke zondag is een preek met korte liturgie beschikbaar. Zo vertelde me eens een oudere preeklezer uit Andel, hij had de gewoonte om elke zaterdagavond de ‘reserve preek’ op toon aan zijn vrouw voor te lezen, het volgende. ‘Ik zat op zondagmorgen in de kerk, de gastpredikant was gekomen en hij begon aan de preek en die kwam me verdacht voor. Ik haalde de preek van Menigerlei Genade voor deze zondag uit mijn colbert en inderdaad hij las de preek die ik gisterenavond aan mijn vrouw voordroeg.’ Kijk, daar is die niet voor bedoeld. Hoewel het natuurlijk zo kan zijn dat de gastpredikant de dag ervoor een noodgevalletje had en niet in de gelegenheid was om een preek te maken….

Nu was ik gisterenavond ruim op tijd in het mooie Giessenburg. Wat me opviel was dat aan het prikbord in de kerkenraadskamer een map hing waarop met grote letters stond ‘NOODPREEK’. Bij mij kwamen allerlei beelden boven. Ik dacht even aan zo’n AED-kastje dat je alleen in gebruik mag nemen bij gevaar en ook dacht ik aan een blusapparaat achter glas. Noodpreek, ach ja een soort noodvulling of noodoplossing. Altijd handig natuurlijk. Ik deed even navraag en ze hadden er blijkbaar wel wat ervaring mee. Eens kwam een predikant niet opdagen en niemand wist waar de noodpreek was. Dat schiet ook niet op. Nu is het maar duidelijk. Toch bleef de term noodpreek me nog wel even bezighouden. Je kan er van alles bij bedenken: een preek over de nood van de mens en de noden van de wereld of juist één die helpende woorden aanreikt bij angst, levensvragen en ongeluk. Iemand noemde de preek eens ‘zangzaad voor pechvogels’. Dat is ook wel mooi gezegd. Een preek kan ons ook weer een ander lied laten zingen en blij de kerk uit laten gaan. Een noodpreek, wat een term. Toen ik er vanmorgen even naar zocht, bleek het toch wel een woord te zijn dat vaker gebruikt wordt. Maar ik stel voor om het anders te noemen, bijvoorbeeld het al eerder genoemde ‘Zangzaad voor pechvogels’.

Voor mijn verjaardag kreeg ik een mooie verjaardagskalender met teksten. Ik wil u graag een tekst voor vandaag doorgeven:

Dit is de dag die de Heer heeft gemaakt, laten wij blij zijn en juichen.  Psalm 118: 24

Ik wens u een fijne week onder de zegen van de Heer.

Ds. Wouter